Jan Kulpa, postać niezwykle istotna w polskiej edukacji, urodził się 28 marca 1908 roku w Żywcu, w Zabłociu. Jako wykładowca oraz nauczyciel, poświęcił swoje życie nie tylko nauczaniu, ale także aktywnemu działaniu na rzecz społeczności. Zmarł 20 marca 1983 roku w Krakowie.
Jego praca jako dyrektora Instytutu Nauk Pedagogicznych WSP w Krakowie była kluczowa w rozwoju pedagogiki w Polsce, a jego wkład w edukację pozostaje nieoceniony.
Życiorys
Jan Kulpa, syn urzędnika kolejowego, rozpoczął swoją edukację w Żywcu, a później kontynuował naukę w Brzesku. W 1930 roku ukończył studia z zakresu polonistyki, a dwa lata później także pedagogikę na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1933 odbył egzamin nauczycielski, po czym w latach trzydziestych podjął pracę w Seminarium Nauczycielskim w Ostrowcu Świętokrzyskim jako nauczyciel.
W 1936 roku został zatrudniony w krakowskim kuratorium jako instruktor języka polskiego. W czasie II wojny światowej brał udział w organizacji tajnego nauczania oraz współpracował z Batalionami Chłopskimi. Działał w podziemiu, redagując pismo „Wieś idzie”. Po wojnie, aż do 1950, pełnił funkcję szefa Wydziału Kształcenia Nauczycieli w kieleckim kuratorium.
W 1950 roku przeniósł się z powrotem do Krakowa, gdzie objął stanowisko dyrektora II Liceum dla Pracujących. W 1957 roku, w krakowskiej Wyższej Szkole Pedagogicznej, został zastępcą profesora. Po uzyskaniu doktoratu w 1961 roku, awansował na starszego wykładowcę, a w 1966 roku habilitował się na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1967 uzyskał tytuł docenta, a w 1969 roku został dyrektorem nowo utworzonego Instytutu Nauk Pedagogicznych WSP, gdzie pełnił tę funkcję aż do 1978 roku.
W międzyczasie, w 1972 roku, otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego. W latach 1975–1978 pełnił obowiązki prorektora WSP ds. nauczania, a także zasiadał w Senacie Uczelni. Jan Kulpa przewodniczył Komisji Nauk Pedagogicznych krakowskiego oddziału PAN. Był także aktywnym działaczem ZSL i ZBOWiD, a jego zaangażowanie w edukację poprowadziło do objęcia stanowiska kierownika Sekcji Kształcenia Nauczycieli przy Zarządzie Głównym ZNP. Współzakładał i przewodził także krakowskiej sekcji Towarzystwa Wolnej Wszechnicy Polskiej oraz działał w Towarzystwie Wiedzy Powszechnej.
W swojej działalności naukowej skupiał się na metodyce nauczania. Publikował prace naukowe oraz materiały szkoleniowe dotyczące pedagogiki, technik uczenia się młodzieży, metodyki nauczania języka polskiego oraz kształcenia nauczycieli. Jego praca dydaktyczna zaowocowała wypromowaniem kilkuset magistrów i 36 doktorów, a łączna liczba jego publikacji przekroczyła 500 pozycji.
Jan Kulpa został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Odznaczenia
Jan Kulpa, jako uznany wykładowca, otrzymał szereg odznaczeń, które podkreślają jego wkład w edukację oraz działalność społeczną. Poniżej przedstawione są nagrody, które otrzymał przez lata swojej pracy:
- Złoty Krzyż Zasługi (1948),
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1959),
- Odznaka Zasłużony Nauczyciel PRL (1968),
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (1974),
- Złota odznaka Za Pracę Społeczną dla Miasta Krakowa (1976),
- Wpis do Księgi Honorowej Miasta Krakowa (1979).
Przypisy
- a b c d e f g h i j k l m n o p q r JóżefJ. Hampel JóżefJ., FeliksF. Kiryk FeliksF., IwonaI. Pietrzkiewicz IwonaI. (red.), Leksykon profesorów Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej 1946-2006, Kraków 2006, s. 290-291 .
- a b c d e f g h i j k l m n o p q r AntoniA. Jopek AntoniA., Jan Kulpa (28.03.1908 - 20.03.1983), „Biuletyn Polonistyczny”, 27/1, 1984, s. 152-156 .
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Adam Suchoński | Aleksander Fiut | Grażyna Chełkowska | Adam Miodoński | Zofia Dudek (1905–1993) | Jacek Wiesiołowski | Michał Kusiak (astronom) | Roman Galar | Stanisław Bajtlik | Wit Jaworski | Florian Nieuważny | Władysław Jan Studencki | Eugeniusz Błasiak | Mieczysław Rybarski | Wiktor Michał Micherdziński | Krystyna Slany | Roman OlszowskiOceń: Jan Kulpa (wykładowca)