Witold Wit Jaworski to postać, która na stałe wpisała się w polski krajobraz intelektualny i literacki. Urodził się 2 sierpnia 1944 roku w Żywcu, co stanowi punkt zborny dla jego bogatej kariery zawodowej. W swojej pracy łączy pasję do filozofii z działalnością akademicką, co czyni go cenionym wykładowcą.
Jako poeta związany jest z nurtem Nowej Fali, ruchu literackiego, który w istotny sposób wpłynął na rozwój polskiej poezji. Wit Jaworski jest również współtwórcą grupy literackiej „Teraz”, co dodatkowo podkreśla jego aktywność i wpływ na polską literaturę współczesną.
Życiorys
Wit Jaworski jest synem Zygmunta Jaworskiego. Ukończył studia z zakresu filozofii na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1996 roku uzyskał habilitację w tej samej instytucji na podstawie pracy pt. „Common Sense w Polsce”. Po ukończeniu edukacji, rozpoczął karierę akademicką, zdobywając doświadczenie na stanowisku profesora w Akademii Górniczo-Hutniczej, Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie oraz Krakowskiej Akademii im. A.F. Modrzewskiego.
W trakcie swojej kariery nauczał obszernego zakresu tematów, w tym logiki, historii filozofii, filozofii przemocy, cywilizacji Dalekiego Wschodu oraz miał również wykład monograficzny poświęcony sztuce narodowego socjalizmu. W latach 1976 i 1979 podejmował się ekstremalnych podróży motocyklem po takich krajach jak ZSRR, Turcja, Iran, Afganistan, Pakistan i kraje Lewantu.
Jego pasje podróżnicze nie zakończyły się tam; w roku 1981 przebywał w Wietnamie, a w 1987 roku miał okazję odwiedzić Chiny w ramach wymiany kulturalnej. Wit Jaworski był także aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Filozoficznego oraz Związku Literatów Polskich, do którego przystąpił w 1977 roku.
W latach 1983–1990 pełnił funkcję redaktora naczelnego w „Piśmie Literacko-Artystycznym”, a od 1990 roku był redaktorem kwartalnika filozoficzno-artystycznego „Koniec Wieku”. Jego redakcyjne doświadczenie obejmowało również „Studenta” oraz „Zdanie”. Wit otrzymał nagrody za swoje osiągnięcia, w tym nagrodę ministra nauki i szkolnictwa wyższego w 1985 roku oraz nagrodę miasta Krakowa w 1987 roku.
Twórczość
Poezja
Wit Jaworski, uznany twórca, ma na swoim koncie wiele interesujących dzieł poetyckich, wśród których znajdują się:
- zła wiara,
- adres zwrotny,
- sale sztuki realistycznej,
- czerwony motocykl,
- sto kwiatów?,
- pole Zeppelina,
- płonąca Pagoda,
- images,
- machtapparat,
- očiu svili,
- mumia meduzy,
- popiół i gorycz,
- gnomy i dystychy,
- kropla,
- lampion,
- step,
- dąb.
Proza
W jego dorobku znajdziemy również prozę, zwłaszcza:
- krótki lont (powieść),
- wielki ucisk (opowiadania).
Eseje, rozprawy, antologie
Dodatkowo, autor ten napisał wiele esejów, rozpraw i antologii, w tym:
- poezja filozofów,
- eleuteryzm i mesjanizm,
- common sense w Polsce,
- wyobraźnia – rozsądek – organizm zbiorowy,
- polnische lagerdichtung,
- taoizm,
- bajki Chińskie,
- przedsokratycy,
- eleusis (wiersze Hegla),
- platon (wiersze i epigramaty),
- kant (wiersze),
- schelling (poezje łacińskie),
- minimalści i eklektycy, z dziejów filozofii w Polsce.
Jaworski jest również znany z pisania wstępów oraz posłowi do dzieł polskich i zagranicznych pisarzy, a także do katalogów malarzy prymitywistów. Współtworzył antologię poświęconą buddyzmowi i judaizmowi. Jego wiersze znalazły się w licznych antologiach, takich jak „Określona epoka” oraz „Współcześni poeci polscy”. Publikował również poza granicami, m.in. w takich krajach jak Meksyk, Norwegia, Niemcy, Rumunia, Serbia, Chorwacja, Słowacja oraz Ukraina.
Wit Jaworski stworzył film dokumentalny, który został wyemitowany przez TV Kraków; film dotyczy twórczości obozowej Franciszka Adamika zatytułowany „Rany pamięci”. W 2006 roku opublikował również „Zarys literatury wietnamskiej”. Przez pewien czas pełnił rolę redaktora w takich wydaniach jak „Student”, „Zdanie” oraz „Koniec Wieku”. W latach 80. brał aktywny udział w organizacji wymiany młodzieży pomiędzy Krakowem a Bergkamen. W Niemczech zachodnich wygłosił cykl wykładów, a także odbył liczne spotkania autorskie, m.in. w Norymberdze, Dortmundzie, Münsterze, Bocholt i Bergkamen. Uczestniczył w wydarzeniach literackich również w Berlinie Wschodnim, Lipsku, Sofii, Budapeszcie, Pekinie, Nankinie, Hanoi, Huế, Long Xuyên, Karlovacu, Belgradzie oraz Kijowie.
Przypisy
- Pamięć i tożsamość :: Żywiecka Fundacja Rozwoju [online], zfr.org.pl [dostęp 05.09.2020 r.]
- Wit Jaworski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 05.09.2020 r.]
- Demetrios z Faleronu – Nowa Krytyka /Czasopismo Filozoficzne/ [online], nowakrytyka.pl [dostęp 05.09.2020 r.]
- prof. dr hab. Witold Wit Jaworski [online], agh.edu.pl, 30.11.2014 r. [dostęp 05.09.2020 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Roman Olszowski | Krystyna Slany | Wiktor Michał Micherdziński | Mieczysław Rybarski | Eugeniusz Błasiak | Władysław Jan Studencki | Florian Nieuważny | Jan Kulpa (wykładowca) | Adam Suchoński | Aleksander Fiut | Stanisław Bajtlik | Roman Galar | Michał Kusiak (astronom) | Jacek Wiesiołowski | Zofia Dudek (1905–1993) | Adam Miodoński | Grażyna ChełkowskaOceń: Wit Jaworski