Wilhelm Dobosz, urodzony 9 października 1890 roku w Żywcu, to postać, która zapisała się w historii jako podpułkownik Wojska Polskiego. Jego życie obejmowało zarówno uczestnictwo w I wojnie światowej, jak i działania w czasie wojny polsko-bolszewickiej.
Dobosz był świadkiem i uczestnikiem kluczowych momentów, które kształtowały historię Polski w XX wieku, a jego doświadczenie wojskowe miało istotne znaczenie w kontekście obrony niepodległości naszego kraju.
Odszedł z tego świata 26 grudnia 1969 roku, pozostawiając po sobie wspomnienia i dorobek, który zasługuje na pamięć i refleksję.
Życiorys
Wilhelm Dobosz przyszedł na świat w Żywcu, w rodzinie związanej z rzemiosłem i rolnictwem. Po ukończeniu powszechnej szkoły ludowej w 1905 roku, kontynuował edukację w szkole realnej w swoim rodzinnym mieście. W 1912 roku, po zdobyciu matury, zdecydował się na studia na Politechnice Lwowskiej.
W lipcu 1914 roku Dobosz przyłączył się do 1 pułku Artylerii Fortecznej w Krakowie, gdzie został przydzielony do Szkoły Oficerów Rezerwy. Po pomyślnym zakończeniu kursu uzyskał stopień podporucznika i uczestniczył w walkach na froncie bałkańskim oraz włoskim. W 1918 roku awansował do rangi porucznika, biorąc udział w rozbrajaniu Austriaków w Krakowie. W nowo formującym się Wojsku Polskim podjęto wysiłki, aby przydzielić mu rolę w organizacji artylerii. Następnie Dobosz został wysłany na Śląsk, gdzie wspierał wojska generała Hallera.
Podczas konfliktu polsko-bolszewickiego także odegrał istotną rolę. W 1920 roku oficjalnie przyjął stałe zatrudnienie w Wojsku Polskim, a w 1921 roku został zweryfikowany jako kapitan. Służył jako dowódca baterii w 1 pułku artylerii ciężkiej do 1938 roku, kiedy to przez jakiś czas sprawował funkcję dowódcy pułku. W trakcie przewrotu majowego opowiedział się po stronie osób sprzeciwiających się Piłsudskiemu, co negatywnie wpłynęło na jego karierę wojskową i spowolniło awans. Stopień majora uzyskał w 1930 roku, a podpułkownika w 1938 roku, kiedy to ostatecznie przeszedł w stan spoczynku.
W sierpniu 1939 roku zgłosił chęć do służby, jednak nie otrzymał odpowiedniego przydziału. W trakcie okupacji pracował w fabryce papieru „Solali” w Żywcu. Jako były żołnierz, był pod ciągłym nadzorem gestapo, co objawiało się regularnymi wezwaniami na przesłuchania. W ramach akcji Saybuschaktion, został pozbawiony swojego domu w Żywcu. Mimo to, udało mu się utrzymywać kontakty z lokalnymi strukturami ZWZ-AK.
Jak podają autorzy Słownika Biograficznego Żywiecczyzny, gdy wojska niemieckie wycofywały się z Żywca, Wilhelm Dobosz dowiedział się od Władysława Podkulskiego, który służył w Armii Krajowej, o zaminowaniu centrum miasta przez saperów. Dobosz i Podkulski podjęli decyzję o przecięciu przewodów minerskich, aby zapobiec detonacji, która mogłaby zniszczyć historyczne centrum Żywca.
Po zakończeniu wojny, Dobosz był jednym z założycieli żywieckiej Spółdzielni Rolniczo-Handlowej „SCh”. Dowodził także pierwszym transportem osadników na tzw. „Ziemie Odzyskane”. Zmarł 26 grudnia 1969 roku, a jego miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Przemienienia Pańskiego w Żywcu.
Odznaczenia
Wilhelm Dobosz został uhonorowany wieloma odznaczeniami, które odzwierciedlają jego wkład w działania na rzecz kraju. Wśród tych wyróżnień należy wymienić:
- medal „Polska swemu Obrońcy” 1918-1921,
- medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- brązowa odznaka „Za Zasługi dla Spółdzielczości”.
Przypisy
- Słownik biograficzny Żywiecczyzny 1995, s. 51.
- Słownik biograficzny Żywiecczyzny 1995, s. 50.
- Słownik biograficzny Żywiecczyzny 1995, s. 50-51.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Antoni Studencki | Karol Firich | Czesław Śleziak (wojskowy) | Franciszek Kubicki | Stefan Halski | Alfons Wnętrzak | Konstanty Eibel | Stanisław Marszałek | Tadeusz Gołąb | Rudolf Tarnawski | Józef Ćwiękała | Leonard Rybarski | Karol Kumuniecki | Eugeniusz HalskiOceń: Wilhelm Dobosz