Tadeusz Gołąb


Tadeusz Franciszek Gołąb, urodzony 4 października 1895 roku w Żywcu, był znaczącą postacią w polskiej historii wojskowości. Jako major piechoty Wojska Polskiego, Gołąb zyskał uznanie wśród swoich żołnierzy oraz dowódców.

Jego odwaga i poświęcenie zostały docenione poprzez nadanie mu Krzyża Walecznych, co stanowi wyraz uznania za jego heroiczne działania w trakcie służby wojskowej.

Niestety, Gołąb stał się jednym z wielu, którzy stracili życie na skutek tragicznych wydarzeń II wojny światowej, będąc ofiarą zbrodni katyńskiej, która miała miejsce wiosną 1940 roku. Jego śmierć przypomina o dramatyzmie tamtych czasów oraz o ofiarach, które Polska poniosła w walce o wolność.

Życiorys

Tadeusz Gołąb przyszedł na świat w rodzinie ostrowskich, a jego rodzicami byli Jan oraz Maria. Miał on przywilej być młodszym bratem kapitana intendenta Jana Józefa Gołębia, który przyszedł na świat 13 marca 1892 roku. Jego edukacja rozpoczęła się od ukończenia Wyższej Szkoły Realnej w Żywcu, po czym powołano go do armii austriackiej. W czasie kampanii włoskiej walczył w Alpach Karnickich oraz Dolomitach, w składzie c. i k. 56 pułku piechoty. 1 sierpnia 1916 roku jego zasługi zostały nagrodzone mianowaniem na podporucznika rezerwy piechoty.

Decyzją o wstąpieniu do Armii Polskiej we Francji, rozpoczął nowy rozdział w swoim życiu. W latach 1918–1921 brał udział w działaniach wojennych na froncie ukraińskim, litewsko-białoruskim oraz bolszewickim. Po zakończeniu wojny, Gołąb pozostał w armii jako zawodowy oficer w 13 Kresowej Dywizji Piechoty. W 1924 roku, w stopniu kapitana (z datą starszeństwa 1 czerwca 1919 oraz 605 lokatą w korpusie oficerów piechoty), służył w 44 pułku piechoty.

W ciągu kolejnych lat jego kariera wojskowa rozwijała się, a przez pewien czas był wykładowcą w Dywizyjnej Szkole Podoficerskiej w Nisku. W 1932 roku urósł do stopnia majora (starszeństwo z 1 stycznia 1931 i 21 lokatą w korpusie oficerów piechoty). W kwietniu 1934 roku doszło do zmiany jego stanowiska, gdy został przeniesiony z posady dowódcy batalionu na kwatermistrza. W 1938 roku objął stanowisko II zastępcy dowódcy pułku.

Podczas kampanii wrześniowej znalazł się w Ośrodku Zapasowym 13 Dywizji Piechoty, gdzie został ranny. Po wzięciu do niewoli radzieckiej, trafił do obozu przejściowego, a następnie do Kozielska. Został przydzielony do tzw. „bloku majorowskiego” (Skit). W dniach 3-5 kwietnia 1940 roku przekazano go do naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD, a jego losy zakończyły się tragedią. Został zamordowany pomiędzy 4 a 7 kwietnia 1940 roku przez funkcjonariuszy NKWD w lesie katyńskim, gdzie także został pochowany.

28 lipca 2000 roku miało miejsce oficjalne otwarcie Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu. W trakcie ekshumacji, przeprowadzonej przez Niemców w 1943 roku, Tadeusz Gołąb został zidentyfikowany jako „Golabuz Tadeusz”. W dzienniku ekshumacji widnieje zapis z 15 kwietnia 1943 roku, według którego przy jego szczątkach znaleziono dowód osobisty. Po dziś dzień figuruje na liście AM 169-124 oraz na liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 124, a także na liście ofiar opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 93 oraz w Nowym Kurierze Warszawskim nr 94 z 1943 roku. W Archiwum Robla można znaleźć pakiet nr 0424, który zawiera notatnik nieznanego żołnierza, w którym wspomniane jest nazwisko Gołąb.

5 października 2007 roku, na podstawie decyzji ministra obrony narodowej Aleksandra Szczygły nr 439/MON, Tadeusz Gołąb został pośmiertnie mianowany na stopień podpułkownika. Uroczystość związana z tym awansem odbyła się 9 listopada 2007 roku w Warszawie w czasie wydarzenia „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Życie prywatne

Tadeusz Franciszek Gołąb był mężem Marii z Myślińskich, która urodziła się 8 września 1902 roku w Klewaniu. Para doczekała się syna Zbigniewa Henryka. Brat Marii, podporucznik artylerii Władysław Myśliński, również stracił życie w Katyniu. Po tragicznych wydarzeniach, Maria Gołąb została wraz z synem deportowana na Syberię. W 1941 roku, po ogłoszeniu amnestii, oboje dostali się do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. Maria swoją służbę pełniła w 8 Szpitalu Wojennym jako siostra Czerwonego Krzyża. Zmarła 21 września 1945 roku i spoczęła na brytyjskim cmentarzu wojennym Ramla (Ramleh). Zbigniew Henryk Gołąb zmarł w 2004 roku w Wielkiej Brytanii.

Ordery i odznaczenia

W uznaniu za wybitne osiągnięcia oraz odwagę w służbie wojskowej, Tadeusz Gołąb został uhonorowany licznymi odznaczeniami, które stanowią świadectwo jego zasług.

  • Krzyż Walecznych,
  • Złoty Krzyż Zasługi – przyznany 10 listopada 1938 roku „za zasługi w służbie wojskowej”,
  • Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921 „Polska Swemu Obrońcy”,
  • Srebrny Medal Waleczności 2 klasy,
  • Krzyż Wojskowy Karola.

Upamiętnienie

W listopadzie 2009 roku został zrealizowany projekt, który miał na celu uczczenie pamięci podpułkownika Tadeusza Franciszka Gołąba. W tej wyjątkowej chwili Zespół Oświatowy mieszczący się w Starej Róży zdecydował się na posadzenie Dębu Pamięci, symbolizującego nie tylko pamięć o tej wybitnej postaci, ale również zasługi, jakie wniósł w życie lokalnej społeczności. Dąb, jako drzewo długowieczne, jest doskonałym symbolem trwałości pamięci i hołdu, który powinien być składany ludziom znaczącym w historii.

Przypisy

  1. 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [dostęp 27.06.2024 r.]
  2. Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 17.09.2024 r.]
  3. Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org [dostęp 24.09.2024 r.]
  4. Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 26.08.2024 r.]
  5. Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl [dostęp 28.08.2024 r.]
  6. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5.10.2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie.
  7. УБИТЫ В КАТЫНИ, 2015, s. 270.
  8. Amtliches Material zum Massenmord von Katyn, Berlin 1943, s. 169.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 11 z 07.06.1934 r., s. 150.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 3 z 11.11.1938 r., s. 12.
  11. Rocznik Oficerski 1932, s. 371, 865.
  12. Rocznik Oficerski 1932, s. 38, 574.
  13. Rocznik Oficerski 1924, s. 235.
  14. Księga Cmentarna Katynia 2000, s. 173.
  15. Wykaz poległych 1952, s. 344.
  16. Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918, s. 311, 640.
  17. Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918, s. 640.
  18. TomaszT. Lewandowski TomaszT., AdamA. Nielski AdamA., Katyń - strona główna [online] [dostęp 09.12.2017 r.]

Oceń: Tadeusz Gołąb

Średnia ocena:4.45 Liczba ocen:6