Ferdynand Sznajdrowicz, urodzony 15 listopada 1886 roku w Żywcu, to postać, która zapisała się w historii jako niezwykle oddany duchowny. Jako proboszcz Parafii św. Bartłomieja w Lipowej pełnił swoją posługę w latach 1924-1940. Jego życie zakończyło się tragicznie, gdyż został zamordowany w wyniku represji związanych z II wojną światową, będącOfiarnym świadkiem wydarzeń tamtych czasów.
Ferdynand Sznajdrowicz odznaczał się sakramentalnym zaangażowaniem oraz odsłonił również swoje humanitarne oblicze, oferując pomoc Armii Krajowej. Jego bohaterska postawa i niesienie wsparcia dla potrzebujących stały się trwałym elementem jego dziedzictwa, które wciąż jest pamiętane przez społeczność lokalną.
Młodość
Ferdynand Sznajdrowicz przyszedł na świat 15 listopada 1886 roku w Żywcu, w rodzinie o korzeniach mieszczańskich. Jego rodzice, Franciszek i Maria z Bajtlików, byli zatrudnieni w zamku u książąt Habsburgów. Życie rodziny nie było łatwe, gdyż ojciec zmarł w 1939 roku, a matka odeszła w 1943. Ferdynand dorastał w towarzystwie dwójki rodzeństwa; niestety, jego starszy brat zmarł w młodym wieku, a młodszy Antoni, również kapłan, zmarł w 1948 roku.
Po ukończeniu gimnazjum w Wadowicach, Ferdynand zdał egzamin dojrzałości 15 czerwca 1906 roku. W tym czasie rozważał przyszłość jako lekarz, co było nietypowym wyborem dla kogoś, kto później związał swoje życie z duchowością.
W latach 1906–1910 kształcił się w zakresie filozofii i teologii, początkowo w Seminarium Duchownym w Krakowie, a następnie kontynuował naukę na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Duchowieństwo
W 1910 roku Ferdynand Sznajdrowicz otrzymał święcenia, rozpoczynając swoją duchowną karierę. W okresie od 1910 do 1911 roku pełnił funkcję wikariusza w Parafii Wszystkich Świętych w Rudawie. Ponadto, jego obowiązki obejmowały rolę prefekta szkół w takich miejscowościach jak Rudawa, Brzezinka, Nawojowa Góra, Radwanowice oraz Siedlec.
W 1919 roku nastąpiła zmiana w jego karierze, ponieważ został przeniesiony do parafii św. Klemensa Papieża i Męczennika w Wieliczce, gdzie pełnił rolę wiktariusza oraz prefekta szkół powszechnych aż do 1915 roku. W latach 1915–1916 był prefektem w parafii Apostołów św. Szymona i św. Judy Tadeusza w Skawinie, zyskując cenne doświadczenie w nauczaniu i pracy duszpasterskiej.
Rok 1917 przyniósł kolejną zmianę, gdy Sznajdrowicz pracował jako wikariusz w parafii św. Bartłomieja Apostoła w Łapanowie. Następnie, w latach 1917–1918, pełnił funkcje kuratora, rektora oraz ekspozyta w kościele w Dębnikach w ramach parafii św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny w Krakowie. Dodatkowo, był odpowiedzialny za edukację jako prefekt szkół powszechnych.
W 1920 roku miał zaszczyt być wikariuszem w archikatedrze pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Wacława Męczennika w Krakowie. Dwa lata później, w 1922 roku, objął stanowisko prefekta w Parafii św. Katarzyny Panny i Męczennicy w Nowym Targu, gdzie jego doświadczenie w zakresie edukacji i duszpasterstwa mogło się w pełni wykazać.
W latach 1924–1940 pełnił rolę proboszcza w Parafii św. Bartłomieja w Lipowej. Jego wkład w rozwój społeczności parafialnej był znaczący, ponieważ to dzięki jego staraniom w Lipowej powstał Dom Parafialny. Był również aktywnym społecznikiem i członkiem Rady Gminnej, a jego zaangażowanie w życie lokalne przyczyniło się do założenia lokalnej spółdzielni. Dzięki jego kontaktom środowiskowym, które odziedziczył po rodzicach, zbudowano dwa sklepy oraz pozyskano drewno na budowę domu dla starców.
II wojna światowa
W czasie II wojny światowej mieszkańcy Lipowej złożyli zapytanie dotyczące postępowania z bronią, którą zdobyli od polskich jednostek wycofujących się w trakcie kampanii wrześniowej. Ferdynand Sznajdrowicz, będąc osobą zaufania publicznego, udzielił porad odnośnie sposobów konserwacji oraz ukrycia tych niebezpiecznych materiałów.
6 stycznia 1940 roku, wraz z innymi 40 parafianami, został zatrzymany przez niemieckie władze pod zarzutem przechowywania broni. W trakcie brutalnych przesłuchań w areszcie miejskim w Żywcu starał się na siebie wziąć całą odpowiedzialność za tę sytuację. Już 10 stycznia 1940 roku został przetransportowany do więzienia w Katowicach.
Pomimo że jego działania były w obronie ojczyzny, 17 stycznia 1940 roku został skazany wspólnie z 37 innymi Polakami przez niemiecki sąd kapturowy Sondergericht na karę śmierci.
Ferdynand Sznajdrowicz stał się jednym z wielu, którzy stracili życie w masowej egzekucji, która miała miejsce w gliniankach cegielni Grünfeldaa w Katowicach, zlokalizowanej przy ul. Karbowej. Niestety, miejsce spoczynku Ferdynanda Sznajdrowicza oraz pozostałych 36 zamordowanych parafian pozostaje wciąż nieznane. Ustalenia wskazują jedynie, że zwłoki pomordowanych zostały przewiezione do kostnic dwóch szpitali w Katowicach: przy ulicy Raciborskiej 37 oraz Warszawskiej 52.
Upamiętnienie
Co roku w parafii w Lipowej organizowana jest msza ku pamięci Ferdynanda Sznajdrowicza, upamiętniająca rocznicę jego tragicznych wydarzeń. W 2023 roku w tych uroczystościach uczestniczyli również przedstawiciele Wojska Obrony Terytorialnej.
Obok kościoła parafialnego w Lipowej znajduje się pomnik, który został wzniesiony w celu uhonorowania „pamięci mieszkańców Lipowej, Ostrego, Słotwiny”, którzy stracili życie w wyniku egzekucji, zarówno w Katowicach, jak i w innych miejscowościach w latach 1939–1945.
Przypisy
- Katarzyna K. Dębowska, Obchody upamiętniające rozstrzelania przez Niemców duszpasterza ks. Ferdynanda Sznajdrowicza z parafianami [online], Żywiec Nasze Miasto, 10.01.2023 r. [dostęp 17.01.2023 r.]
- Historia [online], lipowa.pl [dostęp 17.01.2023 r.]
- Ciężarówki, z których kapała krew (1) [online], niedziela.pl [dostęp 17.01.2023 r.]
- ROCZNICA ŚMIERCI KS. F. SZNAJDROWICZA – Zespół Szkolno – Przedszkolny w Słotwinie [online] [dostęp 17.01.2023 r.]
- FERDYNAND SZNAJDROWICZ — MARTYROLOGIUM [online], www.swzygmunt.knc.pl [dostęp 17.01.2023 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":
Arkadiusz Baron | Wojciech Olszowski | Wojciech Zyzak | Stanisław Sapiński | Franciszek Walczyński | Józef Małysiak | Antoni MiodońskiOceń: Ferdynand Sznajdrowicz