Jezioro Żywieckie

Powstanie zbiornika miało miejsce w 1966 roku, co wiązało się z utworzeniem zapory, która zalana kilka lokalizacji, w tym wioski: Zarzecze, Tresną, Zadziel oraz Stary Żywiec. Parametry morfometryczne zbiornika są imponujące, jego całkowita pojemność wynosi 94,60 mln m³, w tym pojemność martwa 3,2 mln m³ oraz pojemność wyrównawcza sięgająca 67,7 mln m³.

Podczas normalnego poziomu piętrzenia, maksymalna długość jeziora to 6,6 km, a szerokość w najszerszym miejscu osiąga 3,1 km. Głębokość zbiornika wynosi maksymalnie 26,8 m, z przeciętną głębokością wynoszącą 8,6 m. Zapora, która odpowiedzialna jest za spiętrzenie wód Soły, ma długość 310 m oraz wysokość 39 m nad dnem doliny. Elektrownia wodna o mocy 21 MW, zlokalizowana przy zaporze, dowodzi praktycznego wykorzystania zbiornika.

Jezioro Żywieckie pełni obecnie różnorodne funkcje, w tym turystyczne, a także produkcyjne w kontekście energii elektrycznej oraz ochrony przeciwpowodziowej, regulując jednocześnie dopływy do górnej Wisły. Należy jednak zaznaczyć, że zbiornik boryka się z systematycznym zamulaniem z powodu nanosów rzecznych oraz materialnych osadów z abrazji brzegów. Prognozy wskazują, że pojemność zbiornika może zmniejszyć się o 50% w ciągu blisko siedmiu dekad od daty jego budowy.

W każdą sierpniową niedzielę odbywają się tu regaty poświęcone pamięci Adama Banaszka, będące tradycją lokalnej społeczności. Jednak Jezioro Żywieckie ma także swoją ciemną historię. 15 listopada 1978 roku, doszło do tragicznego wypadku, w wyniku którego zginęło 30 osób, gdy dwa autobusy wiozące górników do pracy w Kopalni Węgla Kamiennego „Brzeszcze” wpadły do lodowatej wody jeziora w tzw. Wilczym Jarze, w pobliżu Oczkowa. Pamięć o tej tragedii jest kultywowana poprzez umieszczoną przy moście tablicę pamiątkową.

Warto również podkreślić, że w 2015 roku, podczas suszy, lustro wody obniżyło się o około 2 metry, co odsłoniło znaczne fragmenty dna jeziora. Takie zmiany wodne podkreślają nie tylko aspekty ekologiczne, ale i społeczne związane z tą fascynującą atrakcją turystyczną.