Park w Żywcu

---

Historia

Pierwsze wzmianki dotyczące parku, który sąsiaduje z zamkiem żywieckim, datuje się na inwentarz sporządzony w 1664 roku. W 1712 roku, z inicjatywy rodziny Wielopolskich, ówczesnych właścicieli państwa żywieckiego, utworzono nowe założenie parkowe, który zlokalizowano na południowy wschód od zamku. Jak zaznacza Andrzej Komoniecki w swoim dziele „Dziejopis Żywiecki”, park ten był urządzony według włoskiej koncepcji. W celu budowy wykorzystano importowaną z okolic Rychwałdu ziemię oraz darń. Wygląd ogrodu w stylu włoskim zachowany był co najmniej do końca XVIII wieku.

W 1715 roku powstała oranżeria, a pięć lat później zainstalowano fontannę. W owym czasie park był podzielony na kwatery, a alejki tworzyły układ prostokątny. Można zatem zauważyć, że park składał się z dwóch głównych części: jedna miała charakter kwaterowy, zaś druga charakteryzowała się regularnym drzewostanem. Przez pierwszy zespół przebiegał kanał, który został stworzony w drugiej połowie XVIII stulecia, a z tego okresu datuje się również powstanie Domku Chińskiego. Ten obiekt, ozdobiony herbem Wielopolskich – Starykoń, jest doskonałym przykładem dawnych architektur ogrodowych, wykonanym na rzucie ośmioboku oraz składającym się z dwóch kondygnacji.

W pierwszej połowie XIX wieku, z inicjatywy Adama Wielopolskiego oraz jego ogrodnika, Jana Merka, dokonano znacznych przekształceń w założeniu parkowym. W 1838 roku park przeszedł na własność rodziny Habsburgów, która poszerzyła jego terytorium w kierunku południowo-zachodnim. Na przełomie XIX i XX wieku, jak również w latach 1930-1936, wprowadzono wiele nowych elementów dekoracyjnych. Część z nich została zaprojektowana przez angielską architekt Brenda Colvin, a realizowali je Kit Beckh. Park o układzie geometrycznym został przekształcony w duchu angielskich założeń krajobrazowych, a Domek Chiński został przeniesiony na wyspę.

W tym okresie powstała także polana widokowa, zainstalowano basen z fontanną, pergole oraz rozarium. Drewniane mostki nad kanałami zastąpiono kamiennymi strukturami. Na dziedzińcu położonym pomiędzy Pałacem Habsburgów a Starym Zamkiem zbudowano ozdobną studnię, wykonaną z żelaza przez Juliana Rybarskiego z Żywca.

W 2007 roku na terenie parku oddano do użytku stajnię miejską wraz z mini-zoo. Z kolei w 2009 roku zarówno park, jak i Pałac Habsburgów przeszły gruntowną rewitalizację. W grudniu 2021 roku w parku otwarto Park Miniatur, a w lutym 2012 roku odsłonięto ławeczkę Alicji Habsburg. Szereg wydarzeń odbył się także w 2023 roku, kiedy to 13 maja zasadzono dąb „Tadeusz”, upamiętniający Tadeusza Jänicha, zaś 16 grudnia tego samego roku została ustawiona tablica ku czci powstańca.

W kontekście projektu SMART Żywiec – (r)ewolucja, 9 października 2023 roku podpisano umowę na budowę tężni solankowej na terenie parku, która została uruchomiona 19 kwietnia 2024 roku. To wszystko sprawia, że park w Żywcu jest nie tylko miejscem o bogatej historii, ale również dynamicznie rozwijającym się miejscem, które łączy przeszłość z nowoczesnością.

---

Oceń: Park w Żywcu

---