Muzeum Miejskie w Żywcu

---

Historia

Historia Muzeum Miejskiego w Żywcu ma swoje korzenie w latach 20. XX wieku. Wówczas uczennice Koła Krajoznawczego, działającego w Państwowym Seminarium Nauczycielskim Żeńskim, pod przewodnictwem Tadeusza Charlewskiego, zaczęły gromadzić cenne zbiory. Otwarcie pierwszej wystawy, która miała miejsce w 1934 roku w budynku Seminarium przy ul. Zielonej 2, zyskało uznanie dzięki bogactwu ponad 300 eksponatów związanych z Żywiecczyzną. Znajdowały się w niej nie tylko elementy regionalnego stroju czy sztuki ludowej, ale także przedmioty użytkowe.

Wśród cennych zbiorów znalazł się także egzemplarz Dziejopisu Żywieckiego Andrzeja Komonieckiego, co miało ogromne znaczenie dla dokumentowania lokalnej historii. Po likwidacji gimnazjum w 1936 roku kolekcja została przekazana Sekcji Miłośników Żywiecczyzny, co zaowocowało powołaniem Muzeum Ziemi Żywieckiej. Początkowo muzeum funkcjonowało w gmachu Seminarium, a w 1938 roku przeniesiono je do kamienicy przy Rynku 1. To właśnie tam trafiły eksponaty z wykopalisk archeologicznych prowadzonych na górze Grojec.

Okres II wojny światowej był niezwykle burzliwy dla muzeum. Zbiory zostały zagarnięte przez Niemców, którzy w 1941 roku wywieźli najcenniejsze eksponaty sakralne, a reszta kolekcji również ucierpiała.

Reaktywacja muzeum miała miejsce w kwietniu 1945 roku, a jego dyrektorem został artysta malarz Jan Studencki. W 1946 roku zbiory przeniesiono do Starego Zamku, a placówka uzyskała nadzór Muzeum Narodowe w Krakowie. W 1960 roku po remoncie gmachu przy ul. Kościuszki 5, znanym jako Siejba, muzeum przeniosło się tam i funkcjonowało aż do 2005 roku. Od 1990 roku miasto Żywiec stało się organem założycielskim tej instytucji.

W 1992 roku otwarto wystawę „Sztuka Sakralna Żywiecczyzny” w Starym Zamku, a kolejno wystawę „Historia i tradycja miasta Żywca”. Mimo zmian, w Siejbę wciąż można było podziwiać wystawę etnograficzną i przyrodniczą. W 2005 roku muzeum uzyskało nową siedzibę w Starym Zamku, co symbolizowało nowy rozdział w jego historii.

Dyrektorzy i dyrektorki

W historii muzeum można wyróżnić kilka kluczowych postaci, które pełniły funkcję dyrektora. W latach 1936–1939 kierownikiem placówki był polonista Michał Jeziorski, który wniósł wiele do jej rozwoju. Następnie, w 1972 roku, na stanowisku kierownika, a później dyrektora zasiadła etnograf Magdalena Meres, która znacząco wpłynęła na profil wystawowy muzeum.

W okresie 1991–1995 dyrektorem został slawista Jan Gołąb, kontynuując tradycję silnej obecności nauk humanistycznych w muzeum. Przez lata 1996–1999 funkcję dyrektora sprawowały trzy wybitne postacie: etnograf Barbara Rosiek, archeolog Wojciech Błasiak oraz historyk Krystyna Kolstrung-Grajny. Każda z nich wnosiła swoją wiedzę i doświadczenie w różne aspekty działalności muzeum.

W 1999 roku dyrektorką placówki została historyk Anna Tuleja, która miała istotny wpływ na dalszy rozwój muzeum. W tym samym roku placówka uzyskała nową nazwę – Muzeum Miejskie w Żywcu, co również odzwierciedla zmiany i nowe kierunki w jej działalności.

Działy i zbiory

W Muzeum Miejskim w Żywcu można zapoznać się z różnorodnymi działami, które oferują bogate zbiory związane z historią i kulturą regionu. Oto szczegóły dostępnych działów:

• Dział Historii i Sztuki: W jego zbiorach znajdują się m.in. stroje mieszkańców Żywca, dokumenty historyczne, przywileje miejskie oraz cenne dzieła malarstwa cechowego z końca XIX i początku XX wieku. Niezwykle wartościowe są także wystawy dotyczące sztuki gotyckiej oraz zabytkowe meble.
• Dział Etnografii: Kolekcja tego działu obejmuje przykłady tradycji górali żywieckich, w tym ich stroje świąteczne i obrzędowe, a także sztukę ludową, w tym obrazy, rzeźby i zabawki. W zbiorach znajdują się także instrumenty ludowe oraz plastyka związana z obrzędami.
• Dział Przyrody: W tym dziale można podziwiać zbiory fauny i flory beskidzkiej, a także kolekcję szczątków kopalnych zwierząt.
• Dział Archeologii: Zbiory przedstawiają materiał zgromadzony z przedwojennych badań archeologicznych oraz wykopalisk prowadzonych w latach 80. XX wieku.

Oprócz wymienionych działów w muzeum działają również: Dział Inwentaryzacji Zbiorów, Dział Ochrony i Konserwacji Zbiorów, Dział Naukowo-Oświatowy, Biblioteka oraz Dział Administracyjno-Księgowy.

Muzeum jest otwarte przez cały rok, oferując zwiedzającym możliwość korzystania z jego zbiorów każdego dnia, z wyjątkiem poniedziałków. Warto jednak pamiętać, że wstęp do placówki jest płatny.

Park Miniatur

W 2012 roku stworzono park tematyczny, który mieści się na parterze Nowego Zamku oraz w jego bliskim sąsiedztwie. Park znany jest pod nazwą „Od Komorowskich do Habsburgów” i stanowi fascynującą podróż przez historię regionu.

Na jego terenie można zobaczyć miniatury 23 budowli, które zostały wzniesione przez właścicieli Żywca w okresie od XV wieku aż do czasów II wojny światowej. Każda z tych miniatur opowiada swoją unikalną historię, dzięki czemu odwiedzający mogą poczuć atmosphericze dawnych czasów.

Wstęp do parku prowadzi przez pomnik księżnej Alicji Habsburg, który stanowi doskonały punkt wyjścia do zwiedzania tego wyjątkowego miejsca.

---

Oceń: Muzeum Miejskie w Żywcu

---