Mieczysław Skrudlik, znany również pod pseudonimami „Z. Miński” oraz „Artifex”, jest postacią, która zapisała się w historii Polski na wielu płaszczyznach. Urodził się 19 grudnia 1887 roku w Żywcu, a zmarł 17 czerwca 1941 roku w Otwocku. W ciągu swojego życia pełnił rolę historyka sztuki, dziennikarza oraz publicysty, co czyni go znaczącą osobą w obszarze kultury i sztuki.
Skrudlik był również żołnierzem Legionów Polskich, a jego służba w tej jednostce ukazuje jego patriotyzm i zaangażowanie w walkę o wolność Polski. Niestety, jego kariera wojskowa zakończyła się w sposób tragiczny, ponieważ został zdegradowany w wyniku nieokreślonych okoliczności, co miało wpływ na dalszy rozwój jego życia osobistego i zawodowego.
Życiorys
Mieczysław Skrudlik był synem Wincentego, urzędnika pocztowego, oraz Marii z d. Prawdzic-Łazarskiej. Po zakończeniu ławki szkolnej w Żywcu, gdzie ukończył czteroklasową szkołę ludową, rodzina Skrudlików przeniosła się do Krakowa. Tam młody Mieczysław przez rok kształcił się w Gimnazjum św. Anny, by następnie kontynuować naukę w VI Gimnazjum, gdzie w 1907 roku zdał maturę. W tym samym roku rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, które poświęcone były historii sztuki i prowadzone były przez uznanego specjalistę Jerzego Mycielskiego.
Po zakończeniu nauki, w latach 1911-1914, Mieczysław pełnił funkcję w biurze Centralnej Komisji Ochrony Zabytków Sztuki, które miało siedzibę w Wiedniu. W lipcu 1912 roku zdobył stopień doktora, a równocześnie, w 1911 roku, zapisał się do Związku Strzeleckiego. Po powrocie do Krakowa w 1914 roku wstąpił do Legionów, gdzie trafił do Oddziału Wywiadowczego Komendy LP. W trakcie służby wojskowej najpierw uczestniczył w działaniach na froncie, a później pełnił różne funkcje, osiągając w 1917 roku stopień podporucznika. Wkrótce po utworzeniu Polskiej Siły Zbrojnej (PSZ) związał się z jej szeregami.
W 1917 roku osiedlił się w Warszawie, a w lutym następnego roku powołano go do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w ramach Rady Regencyjnej, mimo iż nadal był członkiem PSZ. Pełnił funkcję kierownika biura polityczno-informacyjnego, które przekształcił w wywiad mający na celu walkę z bolszewizmem. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku, automatycznie przeszedł z PSZ do Wojska Polskiego, będąc ideowo związanym z obozem narodowym.
Na początku 1919 roku Mieczysław został odwołany z ministerstwa z powodu rzekomego udziału w przygotowaniach do zamachu stanu, co wzbudziło kontrowersje. W sierpniu tego samego roku aresztowano go w związku z zarzutami spisku mającego na celu usunięcie Naczelnika Państwa oraz zagrażanie życiu marszałka Piłsudskiego. Po czwór miesięcznym areszcie Mieczysław wrócił do pracy, stając się funkcjonariuszem wywiadu w Oddziale II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Podczas tego okresu pisał pod pseudonimem „Z. Miński” krytyczne artykuły dotyczące zagadnień upolitycznienia i nepotyzmu w armii, publikując je w takich gazetach jak „Rzeczpospolita” oraz „Myśl Narodowa”. W 1922 roku znów został aresztowany, tym razem oskarżono go o zdradę stanu, szpiegostwo oraz fałszowanie dokumentów, a sąd skazał go na dwa lata więzienia. Po opuszczeniu zakładu karnego Mieczysław poświęcił się pracy w dziedzinie historii sztuki, zajmując się zagadnieniami związanymi z kultem Maryi oraz publikując szereg broszur i książek, w tym „Królowa korony polskiej”.
Ponadto, jako członek Towarzystwa Najświętszej Marii Panny Zwycięskiej „Marianum”, wyrażał w swoich publikacjach obawy przed zagrożeniem ze strony masonerii i innych ruchów wolnomyślicielskich. Od 1923 roku rozpoczął działalność dziennikarską, która obejmowała tematykę sztuki i kultury, publikując w takich pismach jak „Rzeczpospolita” i „Gazeta Warszawska” oraz pełniąc przez pewien czas funkcję redaktora w „Goniącym Warszawskim”. W okresie drugiej wojny światowej Mieczysław przebywał w sanatorium w Otwocku, gdzie zmarł, prawdopodobnie w wyniku walki z gruźlicą. Po śmierci znalazł miejsce spoczynku na otwockim cmentarzu parafialnym (lokalizacja grobu: sektor VI, rząd 12, nr 702).
Małżeństwo
8 września 1917 roku Mieczysław skrudlik ożenił się z Jadwigą z Rasimowiczów, która wcześniej nosiła nazwisko Dunin-Borkowska. Para nie doczekała się własnych dzieci, jednak Mieczysław wychował dwóch pasierbów – Edwarda i Tadeusza Dunin-Borkowskich.
Pisarstwo
W dorobku pisarskim Mieczysława Skrudlika można znaleźć wiele znaczących dzieł, które miały wpływ na rozwój polskiej kultury i historii. Oto niektóre z nich:
- Życie i dzieła malarza bernardyńskiego O. Franciszka Lekszyckiego, wyd. Drukarnia M. Byrzyńskiego, Sandomierz 1916,
- Sprawa dr. Skrudlika, wyd. Wielkopolska Księgarnia Nakładowa Karola Rzepeckiego, 1923,
- W sprawie twórcy obrazu NMP Ostrobramskiej, wyd. Księgarnia Stowarzyszenia Nauczycielstwa Polskiego w Wilnie, Wilno 1924,
- Z tajemnic masonerii, wyd. Drukarnia Archidiecezjalna „Polak – Katolik”, Warszawa 1927,
- Sekty żydujące w Polsce, wyd. Wydawnictwo „Szczerbiec”, Warszawa 1927,
- Matka Boska Kodeńska, wyd. Drukarnia Społeczna, Warszawa 1927,
- Zbrodnie marjawitów w świetle dokumentów (cz. I), wyd. Nakładem Edwarda Zarębskiego, Warszawa 1928,
- Z tajemnic „Klasztoru” Płockiego (Zbrodnie marjawitów w świetle dokumentów, cz. II), wyd. Drukarnia „ARS”, Warszawa, 1928,
- Patronka Warszawy, wyd. Wydawnictwo Księży Pallotynów, Warszawa 1928,
- Zamachy na kościół katolicki w Polsce, wyd. Drukarnia Społeczna, Warszawa 1928,
- Agentury obce, wyd. Drukarnia Techniczna, Warszawa 1929,
- Królowa korony polskiej, wyd. Nakładem Towarzystwa „Bibljoteka Religijna”, 1930,
- Zamachy na kult Bogarodzicy, wyd. Nakładem Towarzystwa Św. Michała Archanioła, 1932,
- Bezbożnicy w Polsce – Z historji ruchów ateistycznych w Polsce współczesnej, wyd. Zakłady Graficzne Spółki Wydawniczej „Libris”, Warszawa 1932 – wznowiona jako Bezbożnictwo w Polsce, wyd. Księgarnia i Drukarnia Katolicka, Katowice 1935,
- Cudowny obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, wyd. Wydawnictwo Towarzystwa Popierania Kultury Regionalnej, Częstochowa 1933,
- Gwiazda polskiego morza, wyd. Nakładem Towarzystwa Św. Michała Archanioła, 1934,
- Masonerja w Polsce, wyd. Księgarnia i Drukarnia Katolicka, Katowice 1935,
- Maria z Magdali, wyd. Naczelny Instytut Akcji Katolickiej, 1937,
- Chrystianizm a świat zwierzęcy, wyd. Księgarnia św. Wojciecha, Poznań 1938.
Każda z wymienionych publikacji przynosi unikalne spojrzenie na kwestie religijne, historyczne oraz społeczne, przyczyniając się do szerszego zrozumienia polskiej duchowości i kultury chrześcijańskiej.
Przypisy
- Śp. Mieczysław Skrudlik. Grobonet. [dostęp 07.05.2024 r.]
- a b c d e f g h Mieczysław Skrudlik. iSPB. [dostęp 06.05.2024 r.]
- a b c Mieczysław Skrudlik. Kultura polska wobec zachodniej filozofii ezoterycznej w latach 1890-1939. [dostęp 06.05.2024 r.]
- a b c Sprawa dr. Skrudlika. Kwadryga. [dostęp 06.05.2024 r.]
- Kamionka – Klasztor Zgromadzenia Sióstr Matki Miłosierdzia. Genealogia Polaków. [dostęp 06.05.2024 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Media i komunikacja":
Jerzy Schönborn | Mateusz Matyszkowicz | Paweł MatuszekOceń: Mieczysław Skrudlik